Kościół
KOŚCIÓŁ W KRZYŻU I POWSTANIE PARAFII
W latach 1909-1910 kaplica w Krzyżu staraniem ks. Karola Suwady, wikariusza przy parafii katedralnej w Tarnowie oraz mieszkańców Krzyża została rozbudowana według projektu architekta Augustyna Tarkowskiego i odremontowany wg projektu arch. Marii Szymańskiej przez mistrza murarskiego Jana Marka do rozmiarów małego kościoła, który mógł pomieścić wiernych na Mszy Świętej. W niedzielę i święta dojeżdżali tutaj wikariusze katedralni dla odprawiania Mszy Świętej, co umożliwiło mieszkańcom krzyża ożywienie życia religijnego.
Odtąd mieszkańcy Krzyża rozpoczęli starania, by w Krzyżu powstała parafia. Po I wojnie światowej, dzięki ofiarności wiernych, a zwłaszcza Zofii, Partyka, która oddała na rzecz nowej parafii połowę swojego majątku, przygotowano grunt na utrzymanie kapłana i odpowiednie dla niego mieszkanie. Wobec tego faktu ówczesny biskup tarnowski Leon Wałęga, dekretem z dnia 10 V 1925r. erygował niezależną od parafii katedralnej PARAFIĘ W KRZYŻU.
Pierwszym proboszczem został ks. Jan Burgiel. Najdłużej pracował w parafii Krzyżu ks. Marian Sułek, mianowany proboszczem w 1937 roku, który zmarł 4 IX 1965 roku zyskując opinię troskliwego duszpasterza. Kościół w Krzyżu ucierpiał w czasie ostatniej wojny. Słabe fundamenty nie wytrzymały wstrząsów spowodowanych bombardowaniami i innymi eksplozjami. Zarówno strop, jak i mury kościoła zaczęły się rysować i pękać. Trudne czasy powojenne, a następnie choroba ks. Sułka stanęły na przeszkodzie podjęcia jakichś bardziej zdecydowanych prac przy kościele.
KOŚCIÓŁ PARAFIALNY
Jesienią 1965 roku, po śmierci Ks. Mariana Sułka, nowym proboszczem w Krzyżu został ks. Andrzej Kmiecik, który od początku swego pasterzowania przystąpił do koniecznych prac nad rozbudową kościoła. Rozbudowa była podyktowana faktem, iż parafia Krzyż od 1 stycznia 1958 roku stała się dzielnicą Tarnowa. Nastąpił szybki rozwój infrastruktury mieszkaniowej (domki jednorodzinne). Po długich i trudnych staraniach władze wojewódzkie w Krakowie zezwoliły decyzją z dnia 11. VII.1968 r. na rozbudowę kościoła według projektu zespołu architektów z Krakowa pod nadzorem arch. J. Kursy. Projekt zyskał pozytywną akceptację Kurii Diecezjalnej w Tarnowie.
Do prac przystąpiono bezzwłocznie i trwały one trzy lata (1968 - 1971). Była to w całości nowa budowa, gdyż ze starego kościoła zostały tylko fundamenty. W ten sposób powstał kościół trójnawowy, murowany z cegły i kamienia, z użyciem żelazobetonu, z kwadratową wieżą od frontu przykrytą hełmem w kształcie iglicy.
Prezbiterium z marmurowym ołtarzem głównym wykonano w 1973r. Polichromia wnętrza została wykonana przez malarza ST. Jakubczyka, a kamienny ołtarz w bocznej nawie przez M. Stobierski.
Konsekracja kościoła odbyła się w 50 rocznicę powstania parafii w Krzyżu przez ks. Biskupa Jerzego Ablewicza 29 czerwca 1975 r. pod nazwą Podwyższenia Krzyża Świętego i Matki Bożej Nieustającej Pomocy, której obraz przywieziono z Rzymu przez biskupa tarnowskiego Leona Wałęgę w 1914r., a który został przekazany do kościoła do Krzyża.
W ołtarzu głównym, konsekrowanym równocześnie z kościołem Ks. Biskup zamurował relikwie Św. Stanisława Biskupa i Męczennika przywiezione z katedry wawelskiej.
W rok po konsekracji kościoła został uroczyście wprowadzony do jego prezbiterium wizerunek Chrystusa Ukrzyżowanego, wierna kopia łaskami słynącego Krucyfiksu z klasztoru świętej Kingi w Starym Sączu. Kopię tę wykonał rzeźbiarz M. Stobierski z Krakowa.
W niedzielę dnia 27 VI 1976 roku ksiądz biskup tarnowski Jerzy Ablewicz dokonał poświęcenia i intronizacji tegoż Krzyża. W swoim kazaniu Arcypasterz powiedział znamienne słowa: "Kiedy dzisiaj wprowadzam do tego kościoła ten święty Krzyż, to pragnę, by On był nie tylko dla parafii krzyskiej, ale dla całego Tarnowa, światłością i bezpieczeństwem".
